Walidacja procesu
Definicja
Walidacja procesu to udokumentowany dowód, że proces prowadzony w ustalonym zakresie parametrów przebiega skutecznie oraz w sposób powtarzalny i umożliwia wytwarzanie produktu leczniczego, spełniającego ustalone w specyfikacji wymagania i cechy jakościowe.
Wyróżniamy rodzaje walidacji procesowej:
- walidacja prospektywna (walidacja przeprowadzona przed rozpoczęciem rutynowego wytwarzania produktów przeznaczonych do sprzedaży),
- walidacja równoczesna (walidacja przeprowadzona w wyjątkowych okolicznościach, uzasadnionych znaczącymi korzyściami dla pacjentów, gdzie badania walidacyjne prowadzone są dla serii przeznaczonych do sprzedaży)
- walidacja retrospektywna która już nie jest akceptowalnym podejściem w przypadku wytwarzania produktów leczniczych. Tego typu walidację można prowadzić w przypadku wytwarzania substancji czynnych.

Podejścia do walidacji procesu
Tradycyjna Walidacja Procesu
Ciągła Weryfikacja Procesu
Podejście hybrydowe
Okresowa weryfikacja bieżącego procesu podczas cyklu życia
Bracketing
Strategia walidacji procesu wytwarzania powinna zostać zdefiniowana w oparciu o czynniki wpływające na konieczność przeprowadzenia walidacji/rewalidacji np:
Transfer produktu
Nowy produkt
Nowe urządzenie/nowa linia/nowe oprzyrządowanie
Zmian materiałów wyjściowych/zmian dostawców materiałów
Zmianę parametrów operacyjnych procesu
Zwiększenie skali (scale up)
Cel walidacji procesu
Walidacja procesu ma na celu ustalenie, czy wszystkie istotne atrybuty jakościowe i parametry procesowe mogą być powtarzalnie realizowane przez określony proces technologiczny, co zapewni zatwierdzony proces i jakość produktu, w tym:
krytyczne atrybuty jakościowe,
krytyczne parametry procesu,
krytyczne atrybuty materiałów,
krytyczne parametry kontroli międzyprocesowej.
Dokumentacja procesu oceny parametrów, atrybutów i ich krytyczności powinna być klarowna i uwzględniać wyniki analizy ryzyka.
Proces walidacji nowych produktów powinien obejmować wszystkie dostępne dawki przeznaczone do sprzedaży oraz wszystkie lokalizacje produkcyjne, w których wytwarzany jest sprzedawany produkt. Proces powinien być prowadzony przez personel standardowo zaangażowany w wytwarzanie.
Serie walidacyjne powinny być wytwarzane w ilościach zgodnych z rejestracją dossier oraz przy użyciu urządzeń przewidzianych do produkcji serii rutynowych. Walidacja procesu powinna być oparta o statystyczną analizę wyników (z użyciem wskaźników zdolności procesu).
W eCValidation świadczymy usługę walidacji procesu w zakresie:
Wytwarzania produktów leczniczych dla form stałych, półstałych i płynnych
Wytwarzania produktów leczniczych dla form wziewnych (aerozole)
Wytwarzania wyrobów medycznych (MDR oraz IVDR)
Wytwarzania substancji czynnych API
Procesu aseptycznego: media fill
Procesu pakowania
Zanim zaczniemy proces walidacji, powinny być spełnione poniższe kwestie:
Przeprowadzone i udokumentowane szkolenie personelu
Zwalidowane metody analityczne i mikrobiologiczne
Materiały wyjściowe i opakowaniowe powinny być dostarczane od kwalifikowanych dostawców
Dokumentacja musi być zatwierdzona przed rozpoczęciem procesu
Pomieszczenia, urządzenia, media i systemy pomocnicze muszą być skwalifikowane
Systemy skomputeryzowane zwalidowane
Przykładowy projekt:
Walidacja procesu wytwarzania tabletek powlekanych.
Zakres
Walidacja procesu wytwarzania tabletek obejmowała:
Naważanie surowców dla danych serii
Tabletkowanie
Przygotowanie granulatu i granulacja
Powlekanie
Rezultat wdrożenia
Proces walidacji wytwarzania tabletek powlekanych był prowadzony na dedykowanej linii technologicznej, w skład których wchodziły urządzenia: wagi, zbiorniki do przygotowania płynu granulującego, mieszarko-granulator, suszarnia fluidowa, młynek do granulacji, mieszalnik bębnowy – obrotowy, tabletkarka, mieszalnik do przygotowania otoczki/filmu oraz powlekarka.
Powyższe urządzenia zostały wcześniej skwalifikowane przez nasz zespół (eCValidation).
Podczas walidacji procesu określono krytyczne parametry procesu dla:
- granulatu mokrego: czas mieszania, prędkość mieszania, prędkość głowicy i czas granulacji (mające wpływ na homogenność i jakość granulacji)
- granulatu suchego: temperatura powietrza i produktu, czas suszenia, czas i prędkość mieszania,
- tabletkowania: prędkość procesu, siła nacisków stemplowania.
Określono także krytyczne cechy jakościowe dla tabletek powlekanych oraz określono ich częstotliwość badania: m.in. strata masy po suszeniu w granulacie, masa tabletki, twardość tabletki, średnica tabletki, grubość tabletki, czas rozpadu, masa tabletek podczas i po procesie powlekania.
Pomimo krótkiego terminu realizacji projektu, dużej ilości pracy i stopnia złożoności procesu, walidacja zakończyła się w deklarowanym czasie projektu (z wynikiem pozytywnym).
Po zakończonej walidacji procesu sporządzony został raport podsumowujący.